Dom a rozwód. „Nic Ci się nie należy” – tak mówi żona do męża, który wybudował dom na jej działce. Sprawy o podział majątku niewątpliwie budzą ogromne emocje.
Co z domem po rozwodzie?
Często udaje mi się wynegocjować między małżonkami zgodny podział, dzięki czemu nie musimy iść do Sądu. Zawsze mówię moim klientom, że uratują nas przede wszystkim spokój i rozmowa.
Jednakże jeśli jako małżonkowie nie chcecie już ze sobą rozmawiać, to adwokat z pewnością podejmie rozmowy w celu wypracowania stanowiska. Przede wszystkim dom wybudowany wspólnie przez małżonków na działce należącej do jednego z nich nie wchodzi w skład ich majątku wspólnego. Należy do właściciela nieruchomości.
Sąd przyzna dom temu z byłych małżonków, który jest właścicielem działki
Przede wszystkim, warto podkreślić, że w polskim systemie prawnym istnieje zasada, zgodnie z którą majątek nabyty w trakcie trwania małżeństwa jest traktowany jako wspólny, chyba że małżonkowie zdecydowali inaczej, np. poprzez intercyzę. Jednakże, gdy chodzi o nieruchomości, sytuacja komplikuje się, gdyż dom wybudowany na działce należącej do jednego z małżonków nie wchodzi automatycznie do majątku wspólnego, ale jest traktowany jako majątek osobisty właściciela działki.
W uchwale z dnia 18 stycznia 1982 r. w sprawie III CZP 54/81 Sąd Najwyższy wyraził następujący pogląd: „Okoliczność, że wzniesienie budynku na nieruchomości powódki było wspólnym przedsięwzięciem obojga stron w czasie trwania ich małżeństwa i łączącej ich wówczas ustawowej wspólności majątkowej, nie zmienia faktu, że ten budynek nie może być traktowany jako odrębny od gruntu przedmiot majątku wspólnego, lecz jedynie jako część składowa nieruchomości stanowiącej własność powódki”.
Dom a rozwód: Należy rozliczyć nakłady
Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym (art. 45), zarówno nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty, jak i z majątku osobistego na majątek wspólny, powinny być odpowiednio rozliczone. Oznacza to, że małżonek, który zainwestował w budowę domu na działce należącej do drugiego małżonka, może domagać się odpowiedniego rozliczenia tych nakładów w ramach postępowania o podział majątku.
Z Uchwały Sądu Najwyższego (SN) z dnia 16 grudnia 1980 r. III CZP 46/80 wynika:
„W sytuacji, gdy małżonkowie w czasie trwania wspólności ustawowej wspólnie zbudowali dom na gruncie wchodzącym w skład majątku odrębnego jednego z nich, wartość nakładów określa się w ten sposób, że najpierw ustala się ułamkowy udział nakładów małżonków w wartości domu według cen rynkowych z czasu jego budowy. Następnie oblicza się ten sam ułamkowy udział w wartości domu według cen rynkowych z chwili podziału majątku wspólnego.
Dom a rozwód: Jak wycenia się nieruchomość?
W celu ustalenia wartości nieruchomości sąd powołuje biegłego. Dokonuje on wtedy wyceny wartości budynku. W ten sposób ustalone zostają nakłady na nieruchomość z majątku wspólnego na majątek osobisty.
Małżonek, który wspólnie ze swym współmałżonkiem dokonał budowy na gruncie stanowiącym majątek odrębny tego współmałżonka, może w postępowaniu o podział majątku dorobkowego, na podstawie art. 231 k.c., żądać przeniesienia własności udziału w tej nieruchomości na swoją rzecz.
Wszystko zależy od możliwości zarobkowych i finansowych stron – Sąd analizuje kto kogo może spłacić. Tu przeczytasz więcej o podziale akcji po rozwodzie. Rozwód a przedsiębiorstwo do podziału – Akcje w spółce
Co z kredytem po rozwodzie?
Jeśli chcesz się dowiedzieć co z kredytem po rozwodzie przeczytaj ten wpis: Kredyt a rozwód. Co z kredytem po rozwodzie? lub obejrzyj poniższy film:
Najczęściej zadawane pytania dotyczące podziału majątku po rozwodzie
Jakie aktywa zazwyczaj są traktowane jako majątek osobisty w kontekście rozwodu?
Majątek osobisty obejmuje zazwyczaj aktywa nabyte przez małżonka przed zawarciem małżeństwa, dziedziczone poza małżeństwem, prezenty czy spadek otrzymany z zachowaniem odrębności majątkowej.
Jakie czynniki są brane pod uwagę przy wycenie nieruchomości podczas podziału majątku?
Biegły sądowy bierze pod uwagę wiele czynników, takich jak lokalizacja nieruchomości, jej stan techniczny, wartość rynkowa oraz ewentualne nakłady inwestycyjne wykonane przez małżonków.
Czy mogę domagać się zwrotu pieniędzy za remont domu na działce partnera/partnerki?
Tak. Mimo że dom wybudowany na działce współmałżonka należy do jego majątku osobistego, masz prawo domagać się zwrotu nakładu, które były inwestycją w ten dom.