„Jestem w trakcie rozwodu, a przede mną sprawa o podział majątku. Niestety szykuje się walka o pieniądze z mojego biznesu. To jest moja firma a żona nie ma do niej żadnych praw. Żona wczoraj mi powiedziała, że była u swojego Adwokata i on powiedział że połowa jej się należy.  Potrzebuje  fachowej pomocy. Podział majątku to będzie dopiero wojna”.

Dość powszechne jest przekonanie, że jeżeli działalność gospodarcza jest zarejestrowana na jednego z małżonków to po rozwodzie, niejako automatycznie, majątek firmy przypada właśnie temu małżonkowi, który widnieje w ewidencji działalności gospodarczej. 

Podział wspólnego majątku małżonków po rozwodzie nierzadko wzbudza nawet większe emocje między stronami niż sam rozwód. Najbardziej zaciekała walka toczy się, gdy byli małżonkowie w trakcie małżeństwa zgromadzili spory majątek, gdyż nawet ciężki i długi proces finalnie może okazać się bardzo opłacalny. 

Im większy majątek tym większa  walka w sądzie. Pamietam sprawę sprzed 3  lat gdy małżeństwo w wieku około 60 lat dokonywało podziału, sieć sklepów jubilerskich, kilkanaście nieruchomości w Warszawie i okolicach. Podczas pierwszej konsultacji pozornie wydawało się że proces będzie szybki gdyż  byli zgodni co do podziału. Niestety w pewnym momencie jeden z małżonków  uświadomił sobie ze coś traci zaczęła się ostra walka. Dlaczego ?

Dlatego ? Mąż nie wierzył w to ze może stracić biznes, w który nie angażowała się żona.

Co jest ważne ! 

Przy podziale należy mieć na względzie chwilę rozpoczęcia prowadzenia działalności, a więc czy przedsiębiorstwo powstało przed czy w trakcie trwania małżeństwa, gdyż jest to jedyny element mający wpływ na jego podział.

Jeżeli małżonkowie w trakcie trwania małżeństwa posiadali wspólność majątkową i jeden z małżonków rozpoczął prowadzenie firmy już po wstąpieniu w związek małżeński, a ponadto środki konieczne do rozwoju firmy wykładane były ze wspólnego majątku małżonków, to taka firma stanowi majątek wspólny małżonków, i tak jak inne rzeczy wchodzące w skład majątku wspólnego, po rozwodzie podlega podziałowi.

Jeżeli firma została założona przez jednego małżonka przed zawarciem małżeństwa, to w skład majątku wspólnego wchodzą inwestycje poczynione na rozwój firmy w trakcie trwania małżeństwa. To co zostało zakupione przed zawarciem małżeństwa – jest majątkiem osobistym, a to co zostało zakupione po zawarciu małżeństwa wchodzi już do majątku wspólnego – majątku, który dzielony jest PO POŁOWIE.

Sądowy podział majątku co do zasady obejmuje cały wspólnie zgromadzony majątek małżonków. W postępowaniu  sąd najpierw ustala m.in. skład i wartość majątku wspólnego, a następnie dokonuje faktycznego podziału.

W toku postępowania sądowego małżonkowie oczywiście mogą zgłaszać swoje propozycje co do planu samego podziału, np. małżonek, który nie prowadzi działalności gospodarczej może wnosić o podział przedsiębiorstwa bądź o przekazanie mu własności niektórych przedmiotów wchodzących w skład przedsiębiorstwa lub równowartości tych składników. Należy jednak pamiętać, że sąd nie jest związany takimi postulatami stron, gdyż każda propozycja podziału podlega ocenie sądu, dlatego finalny podział nie zawsze będzie zgodny z tym o co strony wnosiły. 

TO CO WAŻNE ! Małżonkowie wraz z swoimi pełnomocnikami powinni dążyć do ustalenia planu podziału. Dlaczego ? Zauważyłam, iż w Sądzie wchodzę w grę dodatkowe niepotrzebne czasem emocję. Sąd ma bardzo dużo pracy i chce konkretne propozycję. Warto czasem ochłonąć i wraz z profesjonalnym pełnomocnikiem, który powie małżonkom jak wyglada ich sytuacja prawnie ustalić zgodny plan. 

Małżonkowie często mają swoje wyobrażenie jak Sąd ma dokonać podziału. Niestety Sąd ma również przepisy które musi w procedurze zastosować. 

Dlatego nie bądźmy zaskoczeni jak Sąd orzeknie o sprzedaży firmy. 

Aby unikać takich sytuacji, ważna jest rozmowa pełnomocników małżonków i najkorzystniejsze jest ustalenie planu podziału.  Majątek można podzielić samemu (wspólnie na piśmie, jeżeli nie ma sporu między małżonkami, a w jego skład nie wchodzi nieruchomość), u notariusza bądź w sądzie! W każdym wypadku należy ustalić skład majątku wspólnego i wartość poszczególnych składników tego majątku. Wartość majątku ustala się na podstawie stanu z dnia ustania małżeństwa, natomiast ceny z dnia podziału!

Podział majątku a wycena firmy

Gdy spór co do dalszych losów biznesu trafi jednak do sądu, to potrzebne będą DOWODY (dokumenty, zeznania świadków), a w razie sporu co do wartości składników majątku sąd powoła BIEGŁEGO.

Metoda wyceny przez biegłego może być niekorzystna dla nas. 

Biegły do badania prognozy musi przyjąć właściwą metodę wyceny – majątkową, dochodową albo porównawczą. Warto tego typu sprawę zlecić adwokatowi  ponieważ może  zdarzyć się, że biegły przyjmuje niekorzystną metodę tej wyceny.

Sprzedaż firmy ? – Tak 

Sąd może zarządzić podział firmy poprzez sprzedaż, jeżeli żadna ze stron nie chce przejąć biznesu bądź jeżeli ten, kto przejmuje biznes nie jest w stanie spłacić drugiej strony.

Oczywiście sprzedaż zarządzona przez sąd jest niekorzystna, bo nie uzyskamy satysfakcjonującej ceny, a poza tym zapłacimy jeszcze za koszty komornika

Uwaga !  CO W PRZYPADKU INTERCYZY?

Jeżeli małżonkowie zawierali umowę majątkową, tzw. intercyzę, to nie firma, ale dochody uzyskiwane z biznesu są wspólne. Nawet gdy zostały zainwestowane w firmę – należą się w połowie drugiemu małżonkowi.

Czytaj także: Wzór pozwu o rozwód