Postępowanie o odebranie dziecka od jednego z rodziców i jego przekazanie drugiemu rodzicowi, który posiada wyłączne prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej, jest jednym z najbardziej delikatnych i skomplikowanych procesów w prawie rodzinnym. Obejmuje ono dwa główne etapy: rozpoznawczy i wykonawczy, które są regulowane przez przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego (art. 598¹ – 598⁵ dla etapu rozpoznawczego i art. 598⁶ – 598¹³ dla etapu wykonawczego). W przypadku wątpliwości zapraszam na rozmowę KONSULTACJA.
Etap Rozpoznawczy
W pierwszym etapie, czyli etapie rozpoznawczym, sąd analizuje wniosek rodzica posiadającego prawa do dziecka o wydanie mu dziecka, które aktualnie przebywa z drugim rodzicem. To właśnie w tym etapie konieczne jest przedstawienie sądowi wystarczających dowodów na to, że drugi rodzic nie stosuje się do wcześniejszych orzeczeń sądu dotyczących opieki nad dzieckiem. W tym okresie sąd może wydać postanowienie o wezwaniu drugiego rodzica do dobrowolnego wydania dziecka.
Etap Wykonawczy
Jeżeli rodzic, od którego dziecko ma zostać odebrane, nie stosuje się do postanowienia sądu, następuje etap wykonawczy. W tym etapie, na wniosek uprawnionego rodzica, kurator sądowy lub komornik sądowy może zostać zobligowany do przymusowego odebrania dziecka i przekazania go rodzicowi posiadającemu do tego prawo.
Działania Prawne
- Wniosek o odebranie dziecka: Musi zostać złożony przez rodzica uprawnionego, który posiada orzeczenie sądu przyznające mu wyłączne prawo do opieki nad dzieckiem.
- Rola prokuratora: Prokurator może, ale nie musi uczestniczyć w postępowaniu. Jego obecność może jednak wpłynąć na przebieg postępowania, szczególnie w kontekście zabezpieczenia praw dziecka.
- Poszukiwanie miejsca pobytu dziecka: Jeśli lokalizacja dziecka jest nieznana, sąd ma obowiązek podjąć działania mające na celu ustalenie miejsca pobytu dziecka.
- Komunikacja z sądem: Sąd może wykorzystywać różne środki komunikacji, takie jak telefon, faks, czy poczta elektroniczna, aby szybko i efektywnie wezwać świadków czy uczestników postępowania.
Uprowadzenie Dziecka za Granicę
W przypadku uprowadzenia dziecka za granicę i zatrzymania go poza granicami kraju, istnieją międzynarodowe konwencje, które umożliwiają podjęcie działań na rzecz szybkiego i skutecznego przywrócenia dziecka do kraju. Są to między innymi Konwencja Haska o Cywilnych Aspektach Międzynarodowego Uprowadzenia Dzieci oraz europejska konwencja o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń dotyczących pieczy nad dzieckiem.
Wnioski
- Skuteczność postępowania: Aby postępowanie było skuteczne, ważne jest, aby już w trakcie postępowania o władzę rodzicielską złożyć wniosek o zobowiązanie drugiego rodzica do wydania dziecka w razie nieprzestrzegania orzeczenia sądu.
- Ważność terminów: Sąd powinien wskazać dokładny termin, w jakim dziecko ma zostać oddane. Precyzyjne określenie terminu ma kluczowe znaczenie dla realizacji postanowienia.
- Rola kuratora i komornika: W przypadku, gdy rodzic nie oddaje dziecka dobrowolnie, kurator sądowy lub komornik są uprawnieni do przymusowego odebrania dziecka.
- Konsekwencje prawne: Nieprzestrzeganie postanowienia sądu o wydaniu dziecka może skutkować zarówno konsekwencjami prawnymi dla rodzica, który uniemożliwia kontakt dziecka z drugim rodzicem, jak i wszczęciem postępowania karnego.
Postępowanie o odebranie dziecka wymaga zatem nie tylko dokładnej znajomości przepisów prawnych, ale także strategicznego planowania działań prawnych, aby zapewnić najlepsze rozwiązanie dla dobra dziecka.