Nagranie rozmowy jako dowód w sprawie o rozwód. „Pani Mecenas, nagrywałem swoją żonę podczas awantur w domu i założyłem podsłuchy w domu. Mam nagrania jak rozmawia ze swoim kochankiem. Dowody bezsprzecznie wskazują na winę małżonki. Czy mogę użyć ich w sądzie?”
Odpowiadając na takie pytanie, zawsze się uśmiecham. Otrzymuję od was bardzo dużo wiadomości z pytaniem, jakich dowodów można użyć podczas procesu rozwodowego. Czy nagranie rozmowy jako dowód w sprawie o rozwód nagranie jest legalne? Jak sąd podchodzi do kwestii dowodów z nagrań?
Zapraszam na konsultację. Zadzwoń pod numer +48691512933 lub KONSULTACJA
Decyzja należy do sądu
Moim zdaniem każdy z tych dowodów powinieneś przedyskutować ze swoim pełnomocnikiem. To on powinien zdecydować o zaprezentowaniu go przed sądem. Ja trzymam się zasady „im więcej, tym lepiej”. Decyzja o dopuszczalności dowodu ostatecznie należy do sądu. To, co my możemy zrobić, to bardzo dobrze ten dowód uzasadnić. Po co? Mimo że nagranie jest nielegalne, sąd musi wiedzieć, że ten dowód jest kluczowy i nie mamy innego. Strony dostarczają rozmaitych dowodów. Zrobią wszystko, byle tylko wykazać, że wina leży po stronie drugiego małżonka. Jest walka. Dlatego musisz być świadomy tego, jakie kroki możesz i powinieneś podjąć. Należy również pamiętać o odpowiedzialności karnej.
Czy nagrania bez zgody są dopuszczalne?
Sporne jest, czy dowodem w sprawie cywilnej mogą być nagrania rozmów, jeżeli dokonane zostały bez wiedzy i zgody osób biorących w nich udział. Bywa, że takie nagrania to jedyna możliwość udowodnienia istotnych okoliczności w sprawie. Żaden przepis procedury cywilnej nie reguluje wprost problemu dopuszczalności takich dowodów. Z procedury wynika, iż przedmiotem dowodu mogą być wszelkie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie.
Klienci dostarczają mi różnego typu dowodów. Rozwój techniki sprzyja odchodzeniu od tradycyjnych metod (np. zeznania świadków, oględziny, dowód z dokumentów).
Najczęstsze dowody w sprawie o rozwód
Obecnie do postępowania dowodowego najczęściej załączamy bilingi rozmów, wydruki z komputera, nagrania rozmów, nagrania z podsłuchów. Duża część pochodzi z mediów społecznościowych, takich jak Facebook, Instagram, itp. Możliwości jest naprawdę wiele…Prawo nie precyzuje, jakie warunki należałoby spełnić, aby móc nagrać swego rozmówcę i przedstawić zapis takiej rozmowy jako dowód w sądzie. Skoro nie ma wyraźnych zakazów, nie ma też przeszkód, aby tego rodzaju środków dowodowych nie dopuszczać. Stanowisko przeciwne
Podstępne nagranie prywatnej rozmowy godzi w konstytucyjną zasadę swobody i ochrony komunikowania się. Dowody uzyskane w sposób sprzeczny z prawem nie powinny być dopuszczane w postępowaniu cywilnym – orzekł Sąd Apelacyjny w Poznaniu (wyrok z 10 stycznia 2008 r., I ACa 1057/07).
Najważniejsze – dopuszczalność dowodu
Aprobatę dla dopuszczenia dowodu z nagrania wyraził Sąd Najwyższy. Stwierdził, że jeśli strona nie zakwestionowała skutecznie w toku postępowania autentyczności omawianego materiału (dźwiękowego), nie ma zasadniczych powodów do całkowitej dyskwalifikacji dowodu z nagrań rozmów telefonicznych, nawet jeżeli nagrań tych dokonywano bez wiedzy jednego z rozmówców (wyrok z dnia 25 kwietnia 2003 roku, I CKN 94/01, Lex nr 80244).
Innym orzeczeniem, w którym Sąd Najwyższy opowiedział się za dopuszczalnością takiego dowodu, jest wyrok z dnia 5 kwietnia 2003 r. (sygn. IV CKN 94/01).
Najczęściej stosowane dowody w postępowaniach rozwodowych:
- Zeznania Świadków: Świadkowie mogą dostarczyć informacji na temat zachowania, nawyków i interakcji między małżonkami. Mogą to być rodzina, przyjaciele, sąsiedzi lub koledzy z pracy.
- Dokumentacja Pisemna: Do tej kategorii należą e-maile, SMS-y, listy i inne formy korespondencji, które mogą świadczyć o konfliktach, niewierności, nadużyciach czy innych problemach w małżeństwie.
- Dowody Fotograficzne i Wideo: Zdjęcia i nagrania wideo mogą być używane do wykazania niewierności, nadużywania alkoholu, przemocy domowej lub innych zachowań, które przyczyniły się do rozpadu małżeństwa.
- Raporty Finansowe: Wyciągi bankowe, dokumenty dotyczące zarobków, zobowiązań finansowych i wydatków mogą być używane do wykazania nierównego podziału obowiązków finansowych lub ukrywania majątku.
- Opinie Ekspertów: Psycholodzy, psychiatrzy, terapeuci czy specjaliści od finansów mogą dostarczyć opinii zawodowych dotyczących zdrowia psychicznego stron, wpływu rozwodu na dzieci czy spraw ekonomicznych.
- Dokumentacja Medyczna: Może być używana w przypadkach, gdy jedna ze stron twierdzi o doznaniu przemocy fizycznej lub psychicznej.
- Raporty z Instytucji Takich jak Szkoły czy Przedszkola: Są pomocne, zwłaszcza gdy sprawa dotyczy opieki nad dziećmi, pokazując ich dobrostan i relacje z rodzicami.
- Media Społecznościowe: Posty, komentarze i zdjęcia w mediach społecznościowych mogą być używane jako dowód na zachowania jednej ze stron, które mogły przyczynić się do rozpadu małżeństwa.
- Dokumentacja związana z Nieruchomościami i Własnością: Akty własności, umowy najmu, faktury za usługi mogą być dowodami w kwestiach związanych z majątkiem.
- Dowody na Współpracę lub Brak Współpracy w Kwestiach Rodzicielskich: E-maile, SMS-y oraz zeznania świadków dotyczące współpracy (lub jej braku) między rodzicami w kwestiach opieki nad dziećmi.
Nielegalne podsłuchy
Sposób oceny dowodu z nagrania może zależeć także od ustalenia, kto dokonywał zapisu. Bardziej rygorystyczne stanowisko należy stosować do nielegalnych podsłuchów rozmów prowadzonych przez osoby trzecie. Stosuje się je do tego typu nielegalnych działań jak przejmowanie cudzej korespondencji, czy hakerskie włamanie do skrzynki odbiorczej poczty elektronicznej. Natomiast sytuacja, w której osoba nagrywająca jest jednocześnie odbiorcą informacji, tzn. jest jednym z uczestników, dokumentującym treść wypowiedzi, powinna być traktowana mniej stanowczo. Zachowanie takiego uczestnika rozmowy rozpatrywać można w kategoriach sprzeczności z dobrymi obyczajami, nie zaś sprzeczności z prawem (por. wyrok SA w Białymstoku z 31 grudnia 2012 r., I ACa 504/11).
Warto zwrócić uwagę, że Sąd Apelacyjny położył nacisk na udział osoby nagrywającej w rozmowie jako przesłankę sprawiającą, że czynność nagrywania nie jest sprzeczna z prawem. Ponadto na warunek dopuszczalności przeprowadzenia dowodu z potajemnie sporządzonego nagrania uznał prymat prawa do sądu nad prawem do prywatności i prawem do ochrony dóbr osobistych.
W praktyce zdarza się to bardzo rzadko. Dlaczego? Myślę, że po prostu jeszcze mała grupa ludzi posiada taką wiedzę. Jednakże osoba pokrzywdzona wykorzystaniem nagrania w sprawie może dochodzić ZADOŚĆUCZYNIENIA lub ODSZKODOWANIA PIENIĘŻNEGO na drodze odrębnego procesu cywilnego. I to nawet mimo dopuszczenia przez sąd takiego dowodu w innej sprawie.
Nagranie rozmowy jako dowód w sprawie o rozwód
Spokojnie. Dzięki powyższym wyrokom o dopuszczalności dowodów można się skutecznie bronić.
Problem nabiera szczególnego znaczenia w sprawach, gdzie sąd powinien ustalić winę rozkładu pożycia małżonka, który zdradzał lub był agresywny. Na korzyść przemawiać może odniesienie się do zasad dążenia do prawdy i prawa do rzetelnego procesu.