Choroba afektywna dwubiegunowa a rozwód

Choroba afektywna dwubiegunowa a rozwód

Choroba afektywna dwubiegunowa (CHAD) nie oznacza automatycznie winy za rozpad małżeństwa. Ale czy może prowadzić do rozwodu z orzeczeniem o wyłącznej winie męża? Odpowiedź brzmi: to zależy. Nie od diagnozy – a od jego zachowań i ich skutków dla małżeństwa.

W tym artykule wyjaśniam:

  • kiedy CHAD nie jest winą,

  • jakie zachowania chorego mogą być uznane za zawinione,

  • co musi udowodnić osoba żądająca rozwodu z winy,

  • jak przygotować się do sprawy rozwodowej z mężem chorującym na CHAD.

W przypadku wątpliwości zapraszam na konsultację. Umów się, klikając dostępny termin i godzinę w kalendarzu.

Mąż ma CHAD – czy mogę wziąć rozwód z jego wyłącznej winy? To zależy…


CHAD a rozwód – choroba to nie zawsze wina

W polskim prawie rozwód z orzeczeniem o winie wymaga zawinienia w rozkładzie pożycia małżeńskiego. Sam fakt choroby psychicznej, w tym CHAD, nie oznacza jeszcze winy.

Jeśli mąż się leczy, współpracuje, przyjmuje leki i stara się chronić rodzinę przed skutkami choroby – sąd najczęściej uzna, że nie ponosi winy.

Ale…


Kiedy CHAD może prowadzić do rozwodu z wyłącznej winy męża?

Nawet chorując na CHAD, mąż odpowiada za swoje decyzje i zaniechania – o ile są zawinione. Oto przykłady sytuacji, które mogą prowadzić do rozwodu z jego winy:

1. Odmowa leczenia

  • Mąż ma diagnozę, ale nie chodzi do psychiatry, nie bierze leków, odmawia terapii.

  • Skutki? Agresja, impulsywność, niestabilność emocjonalna, destrukcja życia rodzinnego.

2. Epizody maniakalne z zachowaniami agresywnymi lub ryzykownymi

  • Np. roztrwonienie wspólnych pieniędzy, zdrady seksualne, ucieczki z domu, obrażanie i poniżanie żony.

  • Jeśli nie były incydentem, ale powtarzały się – mogą być uznane za świadome działania.

3. Przemoc psychiczna, fizyczna lub ekonomiczna

  • Np. kontrolowanie wydatków, zamykanie w domu, groźby samobójcze jako forma szantażu, wybuchy agresji.

  • Jeśli żona wielokrotnie ostrzegała i prosiła o pomoc, a mąż to ignorował – można mówić o winie.

4. Nadużywanie alkoholu lub narkotyków mimo diagnozy

  • CHAD często współwystępuje z uzależnieniem.

  • Jeśli mąż nie podejmuje leczenia uzależnień, a jego stan wpływa na rodzinę – to zawinione zaniechanie.

Alkoholizm przy rozwodzie. Test – czy twój mąż jest alkoholikiem?

Przykład z praktyki: „Nie dam sobie wmówić leczenia!”

Pani Marta opowiada:

„Mój mąż choruje na CHAD od 6 lat. Po dwóch hospitalizacjach przestał chodzić do psychiatry. Miał epizody manii – kupił auto bez pytania, znikał na kilka dni. W depresji groził, że się zabije, jeśli odejdę. W międzyczasie zdradził mnie z koleżanką z pracy. Gdy mówiłam o leczeniu – odpowiadał, że to ja jestem wariatką. Zgłosiłam się po pomoc, bo nie chciałam, by nasze dziecko dorastało w tym chaosie.”

W tej sprawie sąd uznał, że mąż:

  • miał świadomość choroby,

  • odmawiał leczenia,

  • świadomie podejmował ryzykowne działania,

  • doprowadził do rozpadu więzi rodzinnych.

Rozwód z wyłącznej winy – orzeczony.


Co trzeba udowodnić w sądzie?

Jeśli chcesz rozwodu z winy męża mimo jego choroby, musisz pokazać, że:

  1. choroba była znana i możliwa do leczenia,

  2. mąż odmawiał współpracy,

  3. jego zachowania były powtarzalne, celowe i destrukcyjne,

  4. rozpad pożycia nastąpił przez jego działania lub zaniechania,

  5. Ty nie jesteś winna rozkładowi pożycia.


Jakie dowody warto zebrać?

  • dokumentację medyczną, pokazującą diagnozę i zalecenia,

  • wiadomości/SMS-y z groźbami, manipulacją, agresją,

  • zeznania świadków (np. rodziny, sąsiadów, psychologa),

  • notatki z interwencji policji, zaświadczenia o przemocy,

  • rachunki, jeśli mąż trwonił pieniądze lub zadłużał rodzinę.


Rozwód z CHAD – z winy czy bez?

Rozwód z wyłącznej winy męża chorego na CHAD jest możliwy, jeśli jego działania były zawinione i prowadziły do rozpadu związku. Nie liczy się tylko choroba – ale to, jak się w niej zachowywał.


Podsumowanie – co się liczy?

To pomaga w uzyskaniu winy męża To nie wystarczy
Odmowa leczenia Sama diagnoza CHAD
Przemoc, zdrady, agresja Jednorazowy incydent
Powtarzalne zaniedbania Epizod depresji bez szkód
Ignorowanie potrzeb rodziny Przejściowe trudności

Sama diagnoza choroby psychicznej nie przesądza o winie za rozpad małżeństwa. W polskim prawie to nie choroba, lecz zawinione działania lub zaniechania mają kluczowe znaczenie przy orzekaniu o winie. Jeżeli chory małżonek podejmuje leczenie, współpracuje z lekarzami i stara się minimalizować negatywne skutki swojej choroby dla rodziny – sąd najczęściej nie przypisze mu winy.

Inaczej jest jednak wtedy, gdy osoba ta świadomie odmawia leczenia, nie kontroluje swojego zachowania, stosuje przemoc, dopuszcza się zdrad, nadużywa alkoholu lub lekceważy potrzeby rodziny. W takich sytuacjach sąd może uznać, że to właśnie te zawinione działania lub zaniechania doprowadziły do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia.

Kluczowe znaczenie ma przy tym zebranie odpowiednich dowodów – zarówno medycznych, jak i świadczących o destrukcyjnych zachowaniach partnera – co umożliwi sądowi rzetelną ocenę sytuacji i podjęcie sprawiedliwego rozstrzygnięcia.


Depresja a rozwód

Depresja a rozwód z orzeczeniem o winie

Depresja a rozwód z orzeczeniem o winie. Jakie są rodzaje rozwodów i co z alimentami?

Depresja to choroba, która dotyka nie tylko osoby cierpiącej, ale często także jej najbliższych – w tym współmałżonka.

W kancelarii coraz częściej słyszę następujące pytania:

  • Czy depresja jednego z małżonków może być podstawą do orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy?

  • Czy osoba chorująca na depresję może otrzymać alimenty?

  • Czy można domagać się alimentów przez to, że depresja jednego z małżonków zniszczyła relację?

Poniżej omawiam te kwestie krok po kroku.

W przypadku wątpliwości zapraszam na konsultację. Umów się, klikając dostępny termin i godzinę w kalendarzu.


1. Rodzaje rozwodów – podstawowe rozróżnienie

W polskim prawie istnieją trzy główne rodzaje rozwodów:

  •  Rozwód bez orzekania o winie

– Sąd rozwiązuje małżeństwo, ale nie wskazuje, kto zawinił.
– Najczęściej wybierany przez strony chcące rozstać się pokojowo.
– Szybsze postępowanie, mniejszy stres.

  •  Rozwód z winy obu stron

– Sąd stwierdza, że obie strony przyczyniły się do rozpadu pożycia.
– Przykład: jedna osoba zdradza, druga od lat nie dba o relację i stosuje przemoc słowną.

  • Rozwód z wyłącznej winy jednego z małżonków

– Najtrudniejszy emocjonalnie i dowodowo.
– Konieczne jest przedstawienie dowodów świadczących o jednostronnym zawinieniu.
– Skutki prawne: małżonek uznany za niewinnego może żądać alimentów, nawet jeśli sam ma dochody.

Więcej: Choroba psychiczna przy rozwodzie. Wina przy rozwodzie.


2. Czy depresja może być podstawą rozwodu z wyłącznej winy?

To bardzo delikatna i złożona kwestia. Sama depresja, jako choroba, nie jest winą chorego. Choroba psychiczna, w tym depresja, może być uznana za przyczynę rozkładu pożycia, ale niekoniecznie z winy chorego.

Kiedy depresja nie jest podstawą do winy:

  • Gdy małżonek choruje, ale podejmuje leczenie, dba o siebie, chce się leczyć.

  • Gdy depresja została zdiagnozowana i leczący się partner współpracuje z bliskimi.

Kiedy depresja może prowadzić do orzeczenia winy:

  • Gdy chory małżonek świadomie odmawia leczenia i przez lata odmawia jakiejkolwiek współpracy, mimo że jest zdolny do podjęcia terapii.

  • Gdy depresji towarzyszą inne zachowania: agresja, nadużywanie alkoholu, zaniedbania rodzicielskie lub celowe unikanie pracy.

  • Gdy małżonek manipuluje stanem zdrowia, by unikać obowiązków rodzinnych lub małżeńskich.

Ważne: każda sytuacja jest indywidualna. Sam fakt choroby psychicznej nie oznacza automatycznej winy. Kluczowe jest to, czy i jak chory małżonek wpływał swoim zachowaniem na rozpad małżeństwa oraz czy miał świadomość możliwości leczenia.


3. Alimenty a depresja – komu się należą?

  •  Alimenty na dziecko – niezależnie od depresji

Jeśli małżonkowie mają wspólne dzieci, alimenty na dziecko są obowiązkowe i niezależne od stanu zdrowia stron. Sąd bierze pod uwagę potrzeby dziecka i możliwości zarobkowe rodziców.

  •  Alimenty dla byłego małżonka – zależne od winy i sytuacji
a) W przypadku rozwodu bez orzekania o winie lub z winy obu stron:

Małżonek może domagać się alimentów, jeśli:

  • znajduje się w niedostatku (np. nie ma dochodu, nie może pracować z powodu choroby, w tym depresji),

  • nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać.

Przykład: kobieta chorująca na depresję, niezdolna do pracy, po rozwodzie bez orzekania o winie, może uzyskać alimenty od byłego męża, jeśli wykaże niedostatek.

b) W przypadku rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka:

Tu sytuacja jest korzystniejsza dla osoby niewinnej – nie trzeba być w niedostatku.

Wystarczy wykazać:

  • że rozwód pogorszył sytuację materialną (np. brak wspólnych środków do życia po rozwodzie),

  • oraz że druga strona została uznana za wyłącznie winną rozpadu małżeństwa.

Przykład: kobieta z depresją, którą porzucił mąż – sąd orzekł jego wyłączną winę. Mimo że kobieta ma skromne dochody z renty, może żądać alimentów jako niewinna strona, której poziom życia znacznie się pogorszył.


4. Alimenty przez depresję – w którą stronę?

Osoba z depresją może żądać alimentów, jeśli:

  • nie jest w stanie podjąć pracy z powodu choroby (trzeba mieć dokumentację medyczną!),

  • rozwód nastąpił z winy drugiej strony lub chociażby bez orzekania o winie,

  • jej sytuacja materialna po rozwodzie jest znacznie gorsza niż podczas małżeństwa.

Depresja nie chroni przed płaceniem alimentów – małżonek chory psychicznie, ale mający możliwości zarobkowe, nadal może być zobowiązany do płacenia alimentów, np. na dziecko lub małżonka.


5. Co warto zrobić?

  • Zbierz dokumentację medyczną – diagnozy, historię leczenia, opinie lekarzy.

  • Udowodnij wpływ depresji (lub braku leczenia) na związek – świadkowie, e-maile, wiadomości, terapia rodzinna.

  • Sporządź pozew z jasno określonym żądaniem – z winą lub bez.

Wnioski

Depresja, choć jest poważną chorobą psychiczną, nie zawsze przekłada się automatycznie na winę w rozpadzie małżeństwa. Kluczowe jest to, w jaki sposób chory małżonek funkcjonował w relacji – czy podejmował leczenie, czy współpracował, czy wręcz przeciwnie – odrzucał pomoc i zachowywał się destrukcyjnie. W postępowaniu rozwodowym sąd analizuje nie tylko sam fakt choroby, ale przede wszystkim jej wpływ na wspólne życie małżeńskie.

Z punktu widzenia alimentów, osoba chorująca na depresję może – w zależności od sytuacji – zarówno otrzymać alimenty (jeśli znajduje się w niedostatku lub została uznana za niewinną rozpadu związku), jak i być zobowiązana do ich płacenia, np. na dzieci. Istotne jest właściwe przygotowanie: dokumentacja medyczna, zeznania świadków, jasne sformułowanie żądań procesowych.

Każda sprawa wymaga indywidualnej analizy. Depresja nie jest automatycznie ani tarczą ochronną, ani narzędziem obciążenia winą. To, co decyduje, to postawa chorego i jego wpływ na związek. Dlatego warto się dobrze przygotować – zarówno emocjonalnie, jak i dowodowo – by nie tylko zrozumieć swoje prawa, ale skutecznie ich dochodzić.