Pozew o ustanowienie rozdzielności. W ostatnim czasie otrzymałam następującą wiadomość: „Pani Mecenas, proszę o pomoc. Zależy mi, aby jak najszybciej ustanowić rozdzielność majątkową, ale żona nie chce się zgodzić. Co mam zrobić?”
Przede wszystkim musimy wiedzieć, iż zawarcie związku małżeńskiego niesie ze sobą skutki. Jakie? Między małżonkami automatycznie powstaje wspólność majątkowa małżeńska. Oznacza to, że obok dwóch odrębnych składników majątkowych małżonków powstaje masa majątkowa pt. wspólność.
Od tego dnia wiele się zmienia – wynagrodzenie za pracę i dochody z innej pracy zarobkowej są wspólne. Dochody uzyskane z majątku osobistego albo też wspólnego również, podobnie jak środki zapisane na rachunku otwartym lub na rachunku pracowniczego funduszu emerytalnego.
Pobierz wzór Pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej
Z pewnością na początku, kiedy jest miłość, ludzie nie zdają sobie sprawy z konsekwencji prawnych zawarcia małżeństwa. W społeczeństwie bardzo często krążą różne sprzeczne informacje.
Ostatnio od klienta, który przyszedł do kancelarii w Warszawie, usłyszałam: „Pani mecenas, żona odziedziczyła duży majątek umową darowizny od swoich rodziców. Była na tyle bezczelna, że mnie do tego nie dopisała, a przecież skoro jesteśmy w związku małżeńskim, również mi się to należy”. Błąd – absolutnie tak nie jest! Więcej informacji o tym, jakie składniki wchodzą w majątek osobisty (odrębny) znajdziesz w innych wpisach. W dzisiejszym wpisie chcę Państwu wytłumaczyć przede wszystkim kwestię rozdzielności majątkowej.
Najważniejsze w rozdzielności majątkowej jest
Najważniejsze w rozdzielności majątkowej jest to, że umożliwia ona małżonkom prowadzenie odrębnych mas majątkowych, co w praktyce oznacza, że każdy z nich samodzielnie zarządza swoim majątkiem i sam odpowiada za swoje długi. Rozdzielność majątkowa pozwala uniknąć sytuacji, w której długi jednego z małżonków mogą wpłynąć na majątek drugiego. Jest to szczególnie istotne w przypadkach, gdy jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą, która wiąże się z ryzykiem finansowym.
Wprowadzenie rozdzielności majątkowej daje większą niezależność finansową i może zapobiec konfliktom majątkowym. W szczególności, jeżeli jeden z małżonków trwoni majątek lub nie gospodaruje nim w sposób rozsądny, drugi małżonek może zabezpieczyć swoją sytuację finansową poprzez ustanowienie rozdzielności.
Rozdzielność majątkową można wprowadzić na sposoby:
- Przez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej w formie aktu notarialnego (intercyza) – jest to najprostsza i najczęściej wybierana forma. Może być zawarta zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i w jego trakcie.
- Na drodze orzeczenia sądowego – jeśli małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia co do ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z nich ma prawo wystąpić do sądu z wnioskiem o jej ustanowienie. W takim przypadku muszą istnieć ważne powody, które przekonają sąd do podjęcia takiej decyzji.
- Przy rozwodzie lub separacji. W przypadku pytań zapraszam KONSULTACJA
Pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej powinien zawierać:
- Dane osobowe małżonków,
- Uzasadnienie wniosku, czyli opis sytuacji i powodów, dla których strona wnosi o ustanowienie rozdzielności majątkowej,
- Propozycję daty, od której ma obowiązywać rozdzielność (może być to data złożenia pozwu, data wsteczna lub inna data uzasadniona okolicznościami sprawy),
- Dowody potwierdzające argumentację.
Decyzja o ustanowieniu rozdzielności majątkowej ma znaczący wpływ na zarządzanie finansami i majątkiem w małżeństwie, dlatego warto dokładnie rozważyć jej konsekwencje i skonsultować się z prawnikiem, który pomoże odpowiednio przygotować i złożyć pozew.
Pozew o ustanowienie rozdzielności Co to oznacza?
W przypadku ustalenia rozdzielności majątkowej małżonkowie zachowują swoje odrębne masy majątkowe. Co to oznacza w praktyce? Przykład – jeżeli żona uzyskuje dochód z najmu czy z pracy zarobkowej, nie ma obowiązku dzielenia się z tym z mężem. Tylko żona jest odpowiedzialna za tę masę majątkową, i tylko jej się ona należy.
Jeżeli zatem nie jest ustanowiona rozdzielność majątkowa, wszystko wpada do jednego worka.
Są jeszcze dwa rodzaje ustanowienia rozdzielności majątkowej – czyli rozszerzenie wspólności majątkowej oraz ograniczenie wspólności majątkowej. W praktyce te dwa rodzaje rozdzielności majątkowej występują dość rzadko.
Jak najszybciej uzyskać rozdzielność majątkową?
Oczywiście jest kilka metod. Pierwsza podstawowa i dosyć prosta – wspólne porozumienie stron i podpisanie rozdzielności majątkowej u notariusza w formie aktu notarialnego. Tak – aby ustanowić rozdzielność majątkową, wymagana jest wyjątkowa forma aktu notarialnego w obecności notariusza. Można ustanowić się zarówno przed ślubem, jak i w trakcie trwania małżeństwa. Jeżeli natomiast nie ma porozumienia co do rozdzielności majątkowej, może być ona również ustanowiona na drodze orzeczenia sądowego.
Muszą zaistnieć pewne przesłanki ku temu, aby ustanowić rozdzielność. Nie istnieje gotowa lista powodów, które przekonają sąd do ustanowienia rozdzielności. Jednakże moja praktyka pokazuje, że jeżeli strony wspólnie nie gospodarują majątkiem, nie współpracują ze sobą w kwestiach finansowych, są w trakcie sprawy rozwodowej, dochodzi do rażącej niegospodarności, lub jeden z małżonków trwoni majątek, sąd ustanowi rozdzielność. Zatem najpierw trzeba poznać stan faktyczny, a później ustalić ważny powód ustanowienia rozdzielności.
W ostatniej sprawie, którą kierowałam do sądu, sytuacja wyglądała następująco: małżonkowie nie żyli ze sobą, nie gospodarowali wspólnym gospodarstwem domowym, byli na początkowym etapie założenia sprawy o separację, jednakże żona utrudniała mojemu klientowi prowadzenie działalności gospodarczej. Bez jej zgody nie mógł zaciągnąć zobowiązania kredytowego, dzięki któremu rozwinąłby firmę. W mojej ocenie był to ważny powód ku temu, żeby ustanowić rozdzielność majątkową. Sąd poparł moje stanowisko w sprawie.
Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną
Pamiętajmy również, iż można ustanowić rozdzielność z datą wsteczną, jeżeli zachodzą ku temu ważne powody. Aby ustanowić rozdzielność z datą wsteczną, musimy przeanalizować sprawę indywidualnie.
Przykład – pozew o rozwód został złożony rok temu. Od tego momentu małżonek trwoni majątek. W jaki sposób? Dokonuje przelewu na swoje konto, pobiera z oszczędności kwoty, których nie przeznacza na zaspokojenie potrzeb rodziny i trwoni majątek. Wnosimy o ustanowienie rozdzielności z dniem złożenia pozwu o rozwód, albowiem w tym dniu można sprawdzić saldo na kontach oraz spisać wszystkie składniki majątku, jakimi dysponowały stron. W tej sytuacji również udało mi się wygrać sprawę – sąd bowiem poparł moje stanowisko, że od momentu, kiedy pozwany dowiedział się, iż pozew o rozwód został złożony i otrzymał taką informację, wówczas rozpoczął szereg działań zmierzających ku temu, żeby pokrzywdzić małżonkę.
Podstawy prawne rozdzielności Pozew o ustanowienie rozdzielności
Art. 52. [Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd]
1. Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
1a. Ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.
2. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
3. Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd na żądanie jednego z małżonków nie wyłącza zawarcia przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej. Jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia, albo zaspokojenia wierzytelności, lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności.
Pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej – najczęstsze pytania
Co to jest rozdzielność majątkowa?
Rozdzielność majątkowa to małżeński ustrój majątkowy. Oznacza to, że małżonkowie dysponują odrębnym majątkiem. Każdy z małżonków sam odpowiada za swoje długi.
Jak wprowadzić ustrój rozdzielności majątkowej?
Rozdzielność można wprowadzić za pomocą intercyzy, czyli zawartej między małżonkami umowy, orzeczeniem sądu, w przypadku orzeczenia separacji, lub gdy jeden z małżonków ogłosił upadłość lub został ubezwłasnowolniony.
Podpisanie intercyzy odbywa się u notariusza. Może zostać zawarta zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i w trakcie jego trwania.
W przypadku udzielenia rozdzielności przez sąd kluczowe są „ważne powody”, do których można zaliczyć na przykład trwonienie majątku przez małżonka, rażąca niegospodarność.
Najczęściej rozdzielność powstaje wraz z orzeczeniem rozwodu lub separacji (wraz z uprawomocnieniem się wyroku).
Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną – kiedy jest możliwa?
Rozdzielność majątkową z datą wsteczną można ustalić tylko z ważnych powodów, gdy wymaga tego dobro małżonka lub rodziny. Przyczyną może być np. zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i nieprzyczynianie się do powstawania majątku wspólnego, trwonienie majątku, separacja faktyczna, zaciąganie długów.
W jakim sądzie odbędzie się sprawa o rozdzielność majątkową?
Sprawę o ustalenie rozdzielności należy skierować do sądu rejonowego właściwego względem ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, jeżeli choć jeden z małżonków jeszcze stale w jego okręgu przebywa. Jeżeli nie jest możliwe określenie sądu w ten sposób, należy skierować się do sądu miejsca zamieszkania pozwanej, a jeśli i to się nie powiedzie, do sądu miejsca zamieszkania powoda.
Nie ma możliwości ustanowienia rozdzielności z datą wsteczną w formie aktu notarialnego.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego?
Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
- 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa wart. 40asubkonto w ramach konta ubezpieczonego ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875).
Co wchodzi w skład majątku osobistego?
Zgodnie z art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnymprzepisom;
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.