7 rzeczy, które musisz wiedzieć przy podziale majątku wspólnego małżonków.
Nierówny podział majątku wspólnego – jak wygląda to w praktyce
1. Jak podzielić majątek
Majątek wspólny – są to przedmioty nabyte po ślubie. Dodatkowo również zalicza się do majątku dochody i zarobki płynące z pracy zawodowej małżonków i powstałe z posiadanych majątków osobistych, czy środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdej ze stron.
2. Nie zawsze po połowie. Tak, możesz dostać mniej
Zwykle nie udaje się dokonać podziału majątku wspólnego tak, aby każdy z małżonków mógł otrzymać przedmioty równej wartości odpowiadające udziałowi małżonków w majątku wspólnym. Strona, która otrzymała przedmiot niższej wartości, może domagać się rekompensaty pieniężnej. Jest to dopłata przy podziale majątku wspólnego wyrównująca stratę.
3. Kto kogo spłaca?
Ze spłatami i dopłatami będziemy mieli do czynienia, gdy wartość przyznanych składników przy podziale majątku nie jest jednakowa. Kiedy ma miejsce spłata? Wtedy, gdy jeden z małżonków otrzyma cały majątek wspólny.
Tak, jest on wówczas zobowiązany do spłaty drugiego małżonka. Kiedy ma miejsce dopłata? Wtedy, gdy jedna ze stron otrzyma mniej wartościowe składniki majątku.Dopłata przy podziale majątku wspólnego – jaka wysokość? Numer 1 – konieczne jest ustalenie wartości składników majątku wspólnego. Trzeba po prostu ustalić, jaka jest wartość waszego majątku. Wartości te ustalają pomiędzy sobą małżonkowie. Jeśli kwestia jest zbyt sporna, wartość składników majątku wspólnego ustala biegły rzeczoznawca sądowy. Zostaje on powołany przez sąd, jednakże koszty ponoszą małżonkowie.
4. Jak podzielić majątek? A może notariusz?
Tak! Podziału majątku możesz dokonać w sądzie lub w ramach zawartej z drugą stroną ugody.
5. Sposoby na podział
- podział w naturze (np. wyodrębnienie lokali w budynku, podział pieniędzy)
- przyznanie rzeczy jednemu z małżonków na wyłączną własność.
- sprzedaż przez sąd
6. Jak podzielić majątek? Nawet 10 lat
Tak, maksymalny okres karencji to 10 lat. W takim wypadku sąd ustala w orzeczeniu kończącym sprawę terminy spłat poszczególnych rat i wysokość odsetek. Odroczenie czy płatności ratalne nie zawsze są możliwe.
Rozwód a podział majątku – tak, zrób to kompleksowo.
Prawdopodobnie zakładasz, że będzie wszystko dobrze, ale uwierz mi, że stanowiska stron często się zmieniają i okazuje się, że nie jest jednak tak łatwo. Zdarzają się sytuacje, które naprawdę mogą Cię zaskoczyć! Prawdopodobnie nie masz doświadczenia z sądem, ale uwierz mi, że sprawy niekiedy trwają latami. Z pewnością musisz bardzo dobrze się do tego przygotować, zebrać dowody, porozmawiać z prawnikiem. Czasami wystarczy godzinna konsultacja telefoniczna. Jeśli masz wątpliwości, dzwoń!
Postępowanie mediacyjne w sprawach o podział majątku
Postępowanie mediacyjne w sprawach o podział majątku jest jak najbardziej możliwe i często stanowi preferowaną metodę rozstrzygania sporów między stronami. Mediacja jest formą alternatywnego rozwiązywania sporów (ADR – Alternative Dispute Resolution), która ma na celu doprowadzenie do porozumienia między stronami przy pomocy neutralnego mediatora.
W kontekście podziału majątku, mediacja oferuje szereg korzyści w porównaniu z tradycyjnym postępowaniem sądowym:
- Poufność: Wszystkie rozmowy prowadzone podczas mediacji są poufne, co pozwala stronom na otwarte dyskusje o swoich potrzebach i oczekiwaniach.
- Kontrola nad rozwiązaniem: Strony mają większą kontrolę nad ostatecznym wynikiem mediacji. To one decydują o warunkach ugody, a nie sąd.
- Zmniejszenie konfliktu: Mediacja pomaga zmniejszyć napięcie między stronami, promując komunikację i współpracę.
- Oszczędność czasu i pieniędzy: Postępowanie mediacyjne jest zazwyczaj szybsze i mniej kosztowne niż tradycyjne postępowanie sądowe.
- Elastyczność: Możliwość dostosowania procesu i rozwiązania do indywidualnych potrzeb i okoliczności stron.
- Ochrona relacji: Mediacja może pomóc w zachowaniu lub nawet poprawie relacji między stronami, co jest szczególnie ważne, gdy strony pozostają w kontakcie (np. w przypadku rodziców).
W praktyce, aby rozpocząć postępowanie mediacyjne w sprawie o podział majątku, jedna ze stron może zaproponować mediację, a druga strona musi na nią przystać. Sądy również coraz częściej kierują strony do mediacji, widząc w niej efektywną metodę rozwiązania sporu. Jeśli strony dojdą do porozumienia, mediator sporządza protokół ugody, który może być następnie zatwierdzony przez sąd, nadając mu tym samym moc tytułu wykonawczego.
Doświadczenie w sprawach majątkowych
Ważne jest, aby wybrać mediatora, który ma doświadczenie w mediacjach majątkowych, a także zrozumienie aspektów prawnych i finansowych, które mogą pojawić się podczas negocjacji.
Orzecznictwo dotyczące podziału majątku wspólnego małżonków podkreśla kilka istotnych kwestii:
- Dowody dokumentalne: Dokumenty urzędowe, ze względu na domniemanie zgodności z prawdą (art. 244 § 1 k.p.c.), stanowią mocny dowód w sprawie. Sąd przywiązuje do nich dużą wagę, ponieważ są one uznawane za dowód zupełny.
- Ocena dowodów: Dokumenty prywatne, choć nie korzystają z domniemania zgodności z prawdą, również mają istotną wartość dowodową. Ich wiarygodność oceniana jest przez sąd w kontekście całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego.
- Nieposwiadczone kserokopie: Mogą stanowić dowód w sprawie, o ile sąd lub strona przeciwna nie zakwestionuje ich autentyczności i nie zażąda oryginałów. Ich wartość dowodowa jest oceniana na podstawie ogólnych zasad.
- Dowód z opinii biegłego: W przypadkach wymagających specjalistycznej wiedzy, sąd może powołać biegłych. Ich opinie są kluczowe przy ustalaniu wartości majątku wspólnego, zwłaszcza w sytuacjach spornych dotyczących wartości nieruchomości czy ruchomości.
- Zasady oceny dowodów: Sąd ocenia dowody według zasady swobodnej oceny dowodów (art. 233 k.p.c.), biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy oraz wiarygodność i spójność przedstawionych dowodów.
- Rola sądu: Sąd ma za zadanie nie tylko ocenić zgromadzone dowody, ale również aktywnie uczestniczyć w procesie dowodowym, np. przez zlecanie dodatkowych opinii biegłych, żądanie uzupełnień czy wyjaśnień.
- Znaczenie ugody: Postępowanie mediacyjne i ugody są promowane jako alternatywne sposoby rozstrzygania sporów, oferujące stronom szybsze i często bardziej satysfakcjonujące rozwiązanie niż tradycyjne postępowanie sądowe.
Podsumowując, orzecznictwo wskazuje na ważność precyzyjnego i wiarygodnego dokumentowania składników majątku wspólnego, skuteczne wykorzystanie możliwości dowodowych, a także na otwartość na mediację i ugody jako metody rozwiązania sporu.